Energiereserves

Zoals het fijn is om een goed gevulde spaarrekening te hebben is het voor ons mensen belangrijk energiereserves te hebben. Bij een lange periode van overbelasting komt het voor dat die energievoorraad slinkt. Hoe meer we in de reserves zitten des te vermoeider we ons voelen, hoe lager onze weerstand is en hoe minder veerkracht we hebben.

Activiteiten die we uitvoeren bij lage reserves voelen meer belastend aan dan bij een gezonde energieverdeling.

Laten we eerst eens kijken wat die energiereserves nou eigenlijk zijn:

We gebruiken energie om mentale en fysieke activiteiten mee te verrichten. Lees het blog over energieverdeling voor meer informatie hierover. Ons lichaam slaat energie op in de vorm van vetten en glycogeen en wordt gebruikt bij allerlei activiteiten in het dagelijks leven.

Als je gezond bent, goed slaapt, gezond eet en een goede activiteitenbalans hebt met voldoende beweging en rust is de kans groot dat je niet vaak aanspraak hoeft te maken op je energiereserves. Bij slaapgebrek, een ongezond eetpatroon en bijvoorbeeld overbelasting door een stressvolle periode is de kans groot dat je stap voor stap in je reserves komt te zitten. Dit voelt als vermoeidheid en uitputting.

Dit komt vaak doordat je door stress minder bij je herstellend vermogen van je lichaam kan en je dus minder goed oplaadt.

We maken vaak de vergelijking met een accu als het gaat om onze energie. Hieronder staan twee accu’s weergegeven. De ene in gezonde toestand, de ander bij uitputting. De donkere groene lijn geeft het energieniveau aan bij het wakker worden.

Aan het eind van de dag is je energieniveau gedaald. Wat je over hebt zijn energiereserves. Die kan je aanspreken als dat nodig is, maar over het algemeen wil je dit niet te vaak doen.

Bij langdurige overbelasting is de rechter accu zichtbaar: het energieniveau bij opstaan is de helft van wat het voorheen was en je zit elke dag in de reserves.

Links: gezond patroon Rechts: uitputting

De vergelijking met de accu gaat echter niet volledig op. Een accu van je telefoon zal altijd 30% van de accu aan energie uitgeven om een film te kijken. Of dit nou in de ochtend, middag, avond of nacht is. Welk moment je de film ook kijkt, er gaat altijd hetzelfde aan energie van je accu af.

Bij mensen werkt dit anders. Bij ons maakt het weldegelijk verschil aan energie op welk moment van de dag we een activiteit uitvoeren. In de avond je werk uitvoeren voelt vaak als meer belastend dan overdag. Dit heeft onder andere te maken met het circadiaans ritme: overdag hebben we meer energie dan in de avond. Dit verschilt ook per jaargetijde.

Energiereserves zijn er om op korte duur aanspraak op te maken.

In een herstelproces kan het bijna niet anders dan dat je in je energiereserves komt te zitten. Er zijn verschillende redenen waardoor dat kan gebeuren. Zo vraagt je immuunsysteem om veel meer energie dan normaal. Daarnaast kan het zijn dat je door bijvoorbeeld overprikkeling minder goed slaapt en je dus niet goed hersteld van activiteiten overdag.

Op ten duur is het wel belangrijk om je energiereserves weer aan te gaan vullen. Dit kan je doen op verschillende manieren. Het is allereerst belangrijk te identificeren hoe het is gekomen dat je in de reserves terecht bent gekomen. Is het de voeding, slaapgebrek of lukt het je niet meer overdag te kunnen ontspannen? Samen met bijvoorbeeld een ergotherapeut kan je kijken naar hoe je stap voor stap je reserves kan opbouwen. Er zijn hier methodes voor. Dit kan zijn door advies over belasting- en belastbaarheidsprincipes, slaaphygiëne en de manier waarop jij het beste hersteld van activiteiten.

Een ergotherapeut kan je tips geven bij het opbouwen van reserves. Ga naar www.ergocoach.nl voor meer informatie.